Czego Barbie może nas nauczyć o własności intelektualnej?

23 stycznia 2025
Adriana Kidawa


Dystrybucja filmu „Barbie” w 2023 r. wywołała ogromne poruszenie na całym świecie. Film cieszył się ogromną popularnością zarówno wśród dorosłych, jak i dzieci. Spowodował on boom na Barbie, która wciąż pozostaje najpopularniejszą lalką na świecie. Jednak, czy zastanawialiście się komu przysługują prawa do znaku towarowego Barbie i w jaki sposób zostały one wykorzystane na potrzeby filmu? I czego Barbie uczy nas o ochronie własności intelektualnej?


Historia Barbie

Lalka Barbie pierwotnie była wzorowana na niemieckiej lalce Bild Lilli, którą założyciele firmy Mattel zobaczyli podczas podróży do Europy. Po przywiezieniu trzech lalek Bild Lilli do Stanów Zjednoczonych, założyciele Mattel przerobili je i wprowadzili na rynek jako lalki Barbie w 1959 roku. Tak powstał znak towarowy Barbie. Już w pierwszym roku sprzedano ponad 350 tysięcy lalek!

Nie obyło się jednak bez kontrowersji, ponieważ twórcy lalki Bild Lilli – firma Greiner & Hausser oraz producent zabawek Louise Marx & Co. wnieśli pozew przeciwko Mattel. Spór zakończył się ugodą, na mocy której wszystkie prawa własności intelektualnej będące własnością G&H zostały sprzedane Mattel. Znak Barbie do dziś należy do tej firmy.

Stopniowy wzrost i ogromny sukces oraz niesłabnąca na przestrzeni dziesięcioleci popularność produktów Mattel pokazują, jak ważne jest właściwe zrozumienie ochrony własności intelektualnej i na ile pozwala ona na zwiększenie wartość firmy.

Zrównoważona strategia biznesowa dla Twojej firmy!

Czytaj w najnowszym e-booku, pobierz za darmo!

Znak towarowy – czym jest?

Przez znak towarowy rozumie się każde oznaczenie, które nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorcy od towarów innego przedsiębiorcy. To po prostu coś, co odróżnia jeden towar od drugiego.


Co może być znakiem towarowym? Może być nim niemalże wszystko, począwszy od logo, słowa, nazwy przez kolory czy dźwięki aż po zapachy. Ważne, by były one charakterystyczne i odróżniały się od innych. Z naszego artykułu dowiesz się, czy hashtag też można zarejestrować jako znak towarowy.

Jeśli więc zależy Ci na ochronie choćby swojej nazwy czy logo, jest w nich coś, co odróżnia Cię od konkurencji, warto zarejestrować jako znak towarowy.

Przy składaniu wniosku o rejestrację znaku bardzo ważne jest właściwe określenie klasy towaru lub usługi, która ma podlegać ochronie. Dla przykładu: stworzyłeś unikatową grafikę, projektujesz i sprzedajesz koszulki z tym obrazkiem, to zastrzeżenie tego znaku do produkcji odzieży jest dobrym rozwiązaniem.

Jeśli obok koszulek zaczniesz produkować zabawki to warto rozszerzyć ochronę o takie produkty. Aby uzyskać ochronę w nowych klasach, należy złożyć kolejny wniosek o rejestrację znaku towarowego z wybranymi dodatkowymi klasami.

Barbie jest świetnym przykładem właściwego zabezpieczenia znaku. Obecnie Mattel posiada aktywne rejestracje znaków towarowych z użyciem słowa “Barbie”, z czego najnowsza rejestracja została złożona w 2021 roku. Ochrona Barbie obejmuje m. in. odzież, obuwie, akcesoria czy kosmetyki.

Obserwuj nas


Co w praktyce daje znak towarowy?

Kiedy Twoja marka staje się popularna wśród odbiorców, niestety zdarzyć się może, że inne firmy podejmą próby korzystania z Twojego znaku w celu promowania własnych produktów. Rejestracja znaku chroni np. wyżej wspomnianą grafikę dając do niej wyłączne prawa. Zapobiega to wykorzystywaniu takiego samego lub nawet podobnego znaku przez konkurencję w odniesieniu do takich samych (lub podobnych) towarów lub usług. 

Zarejestrowany znak towarowy daje wiele możliwości podjęcia działań ochronnych. To konkretny katalog roszczeń, jak choćby żądanie zaprzestania korzystania ze znaku czy wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści. Dlatego ważne jest, aby mieć dostęp do różnych sposobów ochrony swoich praw przed nieuprawnionym wykorzystaniem. I działać, kiedy dochodzi do naruszenia.

Współpraca jako możliwość rozpowszechnienia znaku towarowego

Jeśli Twój znak stanie się popularny, może się również zdarzyć, że inne podmioty będą chciały go legalnie wykorzystać. Rozwiązaniem jest podpisanie umowy licencji, która pozwoli innym na skorzystanie z Twojej pracy, a jednocześnie będzie chroniła Ciebie jako twórcę.

Umowy licencyjne mogą stanowić doskonałą drogę rozwoju dla Twojego biznesu poprzez jego upowszechnienie wśród odbiorców. Warunki umowy licencyjnej mogą być elastycznie kształtowane i nie powodują one utraty prawa do znaku. Co więcej, możesz otrzymać wynagrodzenie za to, że zgadzasz się na korzystanie ze swojej twórczości.

Współpraca z innymi podmiotami na podstawie umów licencyjnych może być wartościowym narzędziem marketingowym. Rozpowszechnienie Twoich towarów (lub usług) buduje zasięg całej marki i wpływa na jej rozpoznawalność. 

Jeśli rozważasz nawiązanie współpracy z inną firmą, pamiętaj o odpowiednim czasie i wykorzystaniu trendów rynkowych. Ponownie, świetnym przykładem jest tutaj Barbie. Ubrania czy kubki z logo Barbie można dostać na całym świecie. Wszystko dzięki temu, że firma Mattel zezwala na korzystanie z tego znaku, a jednocześnie na tym zarabia otrzymując wynagrodzenie. Produkcja filmu o Barbie również odbywała się przy ścisłej współpracy z Mattel.

Ciekawostka: przed premierą filmu Barbie, Mattel nawiązał współpracę z Glasshouse Fragrances czyli firmą produkującą zapachy. Celem współpracy była produkcja świecy zapachowej na cześć lalki. Zawierała ona charakterystyczne cechy takie jak słoik w kolorze landrynkowego różu, który opatrzony został logo Barbie. To pokazuje, że czas podjęcia współpracy jest kluczowy. 

Jakie są wnioski?


Barbie jest świetnym przykładem tego, jak ważne w praktyce jest zabezpieczenie swoich praw. Historia Barbie pokazuje nam, że warto zarejestrować znak towarowy i egzekwować swoje prawa. Z drugiej strony, Barbie udowadnia, że współpraca i licencjonowanie produktów to najlepszy sposób na rozwój marki.

Świadomy i zrównoważony rozwój dla Twojej firmy

Zrównoważona strategia biznesowa w nowym ebooku. Zbuduj organizację przyszłości.

Pobierz ebook za darmo!

Podaj swój adres e-mail, a wyślemy Ci Ebooka!

Adriana Kidawa

Publikacje
Prawo
Sztuka i interior design
Usługi prawne

Pozostań w temacie

Przejdź do artykułów

Zmieniaj swój biznes
i nasz świat z nami

Jesteś zainteresowany współpracą?
Napisz, zadzwoń lub zostaw kontakt obok.

Napisz do nas





    This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.